Problemi vezani za vodovod i kanalizaciju u Srbiji već su dugo poznati, ali rijetko kada se razmišlja o izazovima s kojima se svakodnevno susreću radnici zaduženi za održavanje gradske čistoće. Iako se često kritikuje rad gradskih službi, treba imati u vidu da oni rade u izuzetno teškim uslovima, suočeni s nemarom građana i infrastrukturom koja je pod stalnim pritiskom.
- Jedan od najvećih izazova jeste začepljenje kanalizacionih odvoda, što se uglavnom dešava zbog neadekvatnog ponašanja stanovništva. Ljudi često bacaju različite predmete u odvodne sisteme, ne razmišljajući o posljedicama. Ti predmeti ne samo da izazivaju tehničke probleme, već dovode i do zastoja u saobraćaju, poplava, neprijatnih mirisa i ozbiljnih šteta u domaćinstvima i višespratnicama.
Posebno zanimljiva situacija dogodila se nedavno u Novom Sadu, gdje su radnici gradske čistoće tokom jednog od redovnih izlazaka na teren izvukli iz odvoda veliku drvenu cijev dužine gotovo dva metra. Cijev tog obima u kanalizacionom sistemu bila je potpuno neobjašnjiva za prisutne, jer se takvi predmeti nikako ne bi smjeli naći unutar gradske kanalizacije. Ovaj bizaran slučaj zabilježen je i dokumentovan kao jedan od najneobičnijih u posljednje vrijeme.
- Još više pažnje privukao je slučaj iz Beograda, tačnije iz Ulice Vojvode Vlahovića, gdje su radnici prilikom intervencije naišli na ekstremnu količinu začepljenja. Uzrok ovog kolapsa bio je, između ostalog, i ogroman broj vlažnih maramica – predmeta koji, iako djeluju bezazleno, predstavljaju jednu od najvećih prijetnji za odvode današnjice. Ove maramice se ne raspadaju poput toalet papira i formiraju guste, neprobojne mase koje blokiraju čitave dijelove kanalizacione mreže.
Problem je posebno izražen jer veliki broj ljudi ne zna da vlažne maramice nisu razgradive u vodi, iako su često označene kao “biorazgradive” ili “sigurne za odvod”. Upravo zbog ovakvih zabluda, odvodi se svakodnevno pune materijalima koji ne bi smjeli završiti u njima. Radnici na terenu su potvrdili da su milijarde maramica odgovorne za stvaranje čepova unutar kanalizacionih cevi, a njihovo uklanjanje je često dugotrajan i fizički iscrpljujući proces.
- Osim što izazivaju mehaničke zastoje, ovakvi predmeti dovode i do širenja neprijatnih mirisa i povećavaju rizik od izbijanja zaraza, posebno tokom toplijih mjeseci. Kada se odvodi začepe, voda nema kuda da otiče, pa dolazi do vraćanja fekalija i nečistoća u domaćinstva, što predstavlja direktan sanitarni rizik.
Na društvenim mrežama, posebno na profilu “Moje selo”, objavljeno je više apela građanima da prekinu praksu bacanja vlažnih maramica u WC šolje. Ovaj profil, koji se bavi svakodnevnim izazovima i edukacijom građana o pravilnom odnosu prema okolišu i infrastrukturi, ukazao je na to da su mnogi problemi u kanalizaciji rezultat ljudske nepažnje i neodgovornosti.
- Nadležne službe ne mogu same riješiti ovaj problem bez saradnje građana, jer čak i najmoderniji sistemi ne mogu izdržati konstantno unošenje neprikladnog otpada. Pored vlažnih maramica, u kanalizaciji se često nalaze pelene, plastika, ostaci hrane, pa čak i komadi odeće i građevinski materijal. Takav otpad nije moguće jednostavno sprati vodom i zahtijeva mehaničko uklanjanje, što dodatno opterećuje komunalne službe.
Zaštita kanalizacione mreže počinje u svakom domu. Građani bi morali imati više svijesti o tome šta smije, a šta ne smije završiti u odvodu. Jedna pogrešna odluka – poput bacanja maramice – može izazvati lančani efekat i skupu štetu u čitavoj zgradi ili naselju.
- U konačnici, iako često nevidljivi, radnici komunalnih službi igraju ključnu ulogu u održavanju gradova funkcionalnim i zdravim mjestima za život. Njihov posao je ne samo fizički zahtjevan, već i izuzetno važan. Poštovanje prema njihovom radu podrazumijeva i odgovorno ponašanje svakog pojedinca, jer čistoća i efikasnost infrastrukture zavise od svih nas.
