U ovom članku pišemo o jednoj zanimljivoj temi koja možda većinu vas i ne zanima ili smatra da je manje bitna.Naime radi se o tome kakvo značennje imaju prezimena koja se završavaju na ić.
- Sufiks “-ić”, karakterističan za prezimena južnoslovenskih naroda, nosi višestruko značenje i snažno odražava istorijsko i jezičko nasljeđe prostora Balkana. Ovaj dodatak, koji se često nalazi na kraju prezimena, najčešće označava umanjenicu – nešto što je „malo“ ili „mlado“, ali i porijeklo – kao što su potomak, sin od, ili pripadnost nekoj liniji.
U lingvističkom smislu, sufiks “-ić” svoje korijene vuče iz staroslovenskih i starocrkvenoslovenskih oblika, a slične forme postoje u brojnim slavenskim jezicima. Na primjer, prezime Petrović znači sin od Petra, dok Markić može upućivati na malog Marka. Ova gramatička forma ukazuje na porodičnu povezanost, i često je vezana za očevsko ili djedovsko ime.
- Sličan obrazac važi i za sufiks “-ović”, koji takođe znači „potomak“ ili „sin od“. Iako oba sufiksa služe sličnoj svrsi, “-ović” se češće pojavljuje u dužim prezimenima i starijim genealogijama, dok “-ić” ima širu svakodnevnu upotrebu i lakše se uklapa u savremenu jezičku strukturu. Mnogi smatraju da “-ić” nosi blaži, prisniji ton, dok “-ović” zvuči formalnije i patrijarhalnije.
U današnjoj Bosni i Hercegovini, ovi sufiksi nisu samo lingvistički tragovi već i kulturni identifikatori. Među najčešćim prezimenima u zemlji dominiraju upravo ta prezimena koja završavaju na „-ić“, što dodatno oslikava koliko je ovaj oblik duboko ukorijenjen u jeziku, kulturi i svakodnevici.
- Prema podacima sa stranice forebears.io, najčešće prezime u Bosni i Hercegovini je Hodžić, sa više od 21.000 nosilaca, dok se odmah iza nalazi Kovačević, sa oko 19.000 osoba koje nose to prezime. Slijede Marković, Petrović, Tomić, Delić, Hadžić, Savić, Halilović, Babić i mnogi drugi – svi sa sufiksima koji govore o porodičnom nasljeđu, zanatskom porijeklu ili osobinama predaka.
Zanimljivo je i to da mnoga prezimena koja sadrže sufiks “-ić” ne označavaju samo rodovsku pripadnost, već i profesionalne ili vjerske naslage – kao što su Imamović, Spahić, Dizdarević, gdje prvi dio prezimena otkriva zanimanje pretka, dok sufiks ostaje dosljedan značenju potomstva ili pripadnosti.
- Uloga ovih prezimena ide i dalje od pukog označavanja identiteta – ona služe kao svjedočanstva istorije, pokazujući migracije, vjerske uticaje, vojnu ili duhovnu hijerarhiju, pa čak i lokalne jezičke varijacije. Na primjer, prezime Milošević može se naći u Srbiji, Crnoj Gori, Hrvatskoj i BiH, ali sa nijansiranim značenjima i asocijacijama u zavisnosti od regionalnog konteksta.
Osim toga, prisustvo ovakvih prezimena kroz generacije i regije omogućava lakše praćenje porodičnih stabala, što je od posebnog značaja u genealogiji. S obzirom na to da je prezime kroz istoriju često bilo jedini dosljedan element u dokumentima, sufiksi kao “-ić” igraju ključnu ulogu u očuvanju etničkog i porodičnog identiteta.
- U konačnici, prezimena sa sufiksom “-ić” nisu samo gramatičke konstrukcije – ona su nositelji priča, porodičnih sudbina i kulturnog pamćenja. Svako od njih krije istoriju jednog roda, jednog mjesta ili jednog vremena. A kada se pogleda spisak najčešćih prezimena u BiH, postaje jasno koliko je ova forma duboko ukorijenjena u kolektivni identitet naroda ovih prostora.
