Nakon što je 23. maja u Ujedinjenim nacijama usvojena Rezolucija kojom se 11. juli proglašava Međunarodnim danom sjećanja na genocid u Srebrenici, u centru Beograda pojavio se kontroverzan grafit. Na zgradi u Knez Mihailovoj ulici, u samom srcu grada, osvanuo je veliki grafit na engleskom jeziku sa porukom: “Jedini genocid na Balkanu bio je nad Srbima”.
Ovaj grafit potpisala je ultradesničarska grupa “Narodna patrola”. Na njihovom Telegram kanalu, 30. maja, objavljen je video grafita uz poruku: “Pamtimo, molimo se. Mnogi drugi nek se stide”. “Narodna patrola” poznata je po veličanju Ratka Mladića, koji je osuđen za genocid u Srebrenici, kao i po organizaciji protesta podrške Rusiji nakon invazije na Ukrajinu i napadima na izbjeglice i migrante.
Usvajanje Rezolucije u Ujedinjenim nacijama izazvalo je burne reakcije u Srbiji. Predstavnici vlasti u Srbiji protivili su se ovoj Rezoluciji, tvrdeći da se njome nepravedno pripisuje kolektivna odgovornost srpskom narodu. Uoči sjednice UN-a, u Beogradu su se pojavili bilbordi s porukom “Mi nismo genocidan narod”, uz istaknute grbove Srbije i Republike Srpske.
Rezolucija sama po sebi ne spominje nijedan narod niti državu. Njome se osuđuje negiranje genocida i veličanje ratnih zločinaca, te se ukazuje na činjenice utvrđene presudama Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju i Međunarodnog suda pravde, kao i domaćih sudova. Međutim, zvanični Beograd i vlasti Republike Srpske i dalje negiraju da je u Srebrenici počinjen genocid nad Bošnjacima u julu 1995. godine, nazivajući taj događaj “strašnim zločinom”.
Za genocid nad najmanje 8.372 Bošnjaka i druge ratne zločine u regiji Srebrenice, više od 50 osoba osuđeno je na ukupno oko 700 godina zatvora. Među osuđenima su i Radovan Karadžić, ratni predsjednik bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska, te Ratko Mladić, glavni komandant Vojske Republike Srpske, koji su obojica osuđeni na doživotne zatvorske kazne.
Ovaj grafit i reakcije na njega dodatno su podgrijali već postojeće tenzije i podjele u društvu, dok međunarodna zajednica nastavlja insistirati na priznavanju i suočavanju s prošlošću kao ključnom koraku prema trajnom miru i pomirenju na Balkanu.
