U današnjem članku vam donosimo jednujako zanimljivu priču o kafeđžiji koji je kupio kuću u sred Knjaževca i nnapravio zamak od nje. Naime ono što je u ovoj priči najzanimljivije da je u tom zaku radila žena to jets tačnije koja je bila služavka ovogh gospodina koji njoj nakon svoje smrti ostavio svo boogatstvo.
- U srcu Knjaževca, na obroncima Džervinovog brda, i danas stoji nekada raskošna Vila Džervin, građevina koja, iako zapuštena, i dalje odoleva vremenu i nosi u sebi duh nekih davnih, dramatičnih vremena. Ova vila, koja po mnogima važi za najlepšu u Srbiji izgrađenu pre Drugog svetskog rata, podignuta je 1939. godine kao lično zdanje jednog od najpoznatijih beogradskih ugostitelja, Đorđa – Đoke Cvetkovića.
Cvetković je bio kafedžija i hotelijer, poznat u Beogradu po vlasništvu čuvene kafane “Kolarac”, smeštene blizu Narodnog pozorišta. Bio je i vojni liferant, te zastupnik Plzenjskog piva iz tadašnje Čehoslovačke. Njegova poslovna povezanost sa srednjom Evropom, posebno sa banjom Karlove Vari, uticala je na izbor arhitektonskog stila u kojem je podignuta vila – romantičarski zamak, s elementima zapadnoevropske elegancije.
- Zemljište na kojem je izgrađena vila pripadalo je njegovom ocu Tasi, poznatom trgovcu iz Knjaževca. Iako naizgled čudnog položaja – na kraju Grobljanske ulice – vila je bila arhitektonsko čudo toga vremena, izgrađena za gotovo milion tadašnjih dinara, što je bila ogromna svota novca. Bila je opasana visokim ukrasnim zidom, imala sopstveni vodovod, kanalizaciju, pumpu, luksuzni nameštaj i češke sanitarije. Oko vile se prostirao vinograd od 85 ari, sa pažljivo biranim sortama vinove loze.
Vila se sastojala od dva sprata, sa tremovima ukrašenim balustradama, a njen najupečatljiviji deo bila je vidikovac-kula. Cela konstrukcija je svojom pojavom podsećala na evropske dvorce i svedočila o ambiciji njenog vlasnika da ostavi trag.Nakon Drugog svetskog rata, u vreme oslobođenja, partizani su zaplenili brojne privatne posede, pa tako i ovu vilu. U nju se uselila nova komanda. Međutim, usledio je neočekivan obrt. Đorđe Cvetković se, bez obzira na rizike, vratio u Knjaževac i zatražio natrag svoj posed. Tadašnji partizani su ga grubo odbili, a lokalno stanovništvo, pogođeno ratnim patnjama, nije imalo mnogo simpatija za bogatog ugostitelja.
- Ipak, nakon par dana, Cvetković je kontaktirao nekoga u Beogradu, i ubrzo je stigla naredba – depeša s potpisom toliko autoritativnim da su partizani odmah napustili vilu. Čiji je potpis bio? I danas ostaje misterija. Među meštanima kruže priče da su naredbu izdali Moša Pijade, Đilas, pa čak i sam vrh tadašnje vlasti.Vlasnik se vratio u svoj dom i u njemu mirno živeo do smrti tokom šezdesetih godina. Nakon njegove smrti, njegova supruga je nasledila imanje, ali nije imala mogućnosti da se brine o njemu. U pokušaju da sačuva bar deo veličine, odlučila je da pretvori vilu u luksuzni hotel, nazvavši ga Vila Džervin.
Međutim, s godinama, bez adekvatnog ulaganja i institucionalne zaštite, hotel je zatvoren, a vila je postepeno počela da propada. Danas, u toj nekada veličanstvenoj građevini, obitavaju samo kune i lasice. Unutrašnjost je oronula, a zidovi, iako još uvek stoje, polako gube bitku sa zubom vremena.Zanimljivo je da je vila danas proglašena kulturnim dobrom, ali i pored toga nije zaštićena na način koji bi joj obezbedio dugotrajan opstanak. Lokalna zajednica povremeno pokreće inicijative za njenu obnovu, ali bez podrške šire javnosti i države, izgledi su sve slabiji.
- Vila Džervin je danas mnogo više od samo jedne stare kuće – ona je svedok epohe, priča o ambiciji, moći, padu i opstanku. Prkosi propadanju i podsjeća da iza svakog zida stoje ljudi i sudbine koje ne smeju biti zaboravljene. Možda će, kao i njen nekadašnji vlasnik, i ona dočekati dan kada će je neko prepoznati, poštovati i vratiti joj dostojanstvo koje je nekada imala.
